“เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง” 

แด่กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่ นามว่า ชวีหยวน

อาหารจีน

ต้องยอมรับว่า จีน เป็นประเทศที่มีประวัติศาสตร์และอารยธรรมยาวนานที่สุดประเทศหนึ่ง อีกทั้งขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมของจีนก็ยังมีอิทธิพลอย่างสูงต่อชาติอื่นๆ ในทวีปเอเชีย โดยเฉพาะกับประทศไทยที่ได้ชื่อว่าเป็น ประเทศบ้านพี่เมืองน้อง ซึ่งมีความสัมพันธ์อันดีต่อกันมาโดยตลอดจนถึงทุกวันนี้

โดยหลากหลายวัฒนธรรมที่ไทยได้รับจากจีนผ่านทางรูปแบบอาหารก็มีไม่น้อยเลยทีเดียว ซึ่ง บ๊ะจ่าง ก็คือหนึ่งในอาหารประจำเทศกาลสำคัญของจีนที่เราคุ้นเคยกันในช่วง  เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง ซึ่งปีนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ 10 มิถุนายน  (วันที่ 5 เดือน 5 ตามปีจันทรคติของจีน)

บ๊ะจ่างกับตำนานเล่าขาน

เท่าที่ Ticy City ทราบมา อันที่จริงเทศกาลบ๊ะจ่างก่อกำเนิดขึ้นก็เพื่อระลึกถึงชวีหยวน กวีผู้รักชาติแห่งรัฐฉู่ และยังเป็นการปัดกวาดล้างสิ่งชั่วร้ายรวมถึงโรคภัยไข้เจ็บนั่นเอง

โดยมีตำนานเล่าขานไว้ว่า เมื่อย้อนกลับไปกว่า 2,000 ปี ที่ยังไม่มีการรวมแผ่นดินจีน ซึ่งช่วงเวลานั้นจีนแบ่งออกเป็นทั้งหมด  7 แคว้นใหญ่ ได้แก่ แคว้นฉิน แคว้นฉู่ แคว้นฉี แคว้นหาน แคว้นเว่ย แคว้นจ้าว แคว้นเยียน และ ณ ดินแดนแคว้นฉู่หรือฉ้อ  มีปรึกษาซึ่งมีความรู้ความสามารถหลายด้าน เป็นทั้งนักปราชญ์ และกวีเอก ทั้งยังเป็นมีผู้ที่มีความจงรักภักดีต่อแคว้นฉู่มาก นามว่า “ชวีหยวน” 

และเมื่อฉินซีอ๋องคิดการใหญ่ต้องการรวมประเทศจีน แคว้นฉินได้มารุกราน แคว้นฉู่ แต่เจ้าผู้ครองแคว้นฉู่เชื่อคำยุยงของขุนนางไม่ดี จึงพ่ายแพ้เสียเมืองและสูญสิ้นกษัตริย์ ชวีหยวนเสียใจมากจึงได้เขียนกลอนระบายความรู้สึกออกมาและตัดสินใจไปกระโดดน้ำตาย ซึ่งวันนั้นตรงวันที่ 5 เดือน 5 

เมื่อชาวบ้านทราบข่าว ก็พากันพายเรือออกตามหากวีเอกผู้นี้ โดยในระหว่างที่ตามหาก็นำข้าวใส่กระบอกไม้ไผ่โยนลงน้ำเพื่อหลอกล่อให้ปลามากินข้าว ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันไม่ให้ปลาไปกินศพของชวีหยวนนั่นเอง 

และในวันครบปีแรกที่ชวีหยวนเสียชีวิต ชาวบ้านได้นำข้าวห่อใบไม้ บ้างก็ใส่กระบอกไม้ไผ่โยนลงแม่น้ำเพื่อรำลึกถึงเขา ซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นของเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง นับแต่นั้นมา และข้าวห่อใบไม้หรือข้าวในกระบอกไม้ไผ่ก็ได้กลายเป็น บ๊ะจ่าง อาหารประจำเทศกาลดังกล่าวไปโดยปริยาย

ตำรับการปรุงบ๊ะจ่าง
บ๊ะจ่าง คือข้าวเหนียวห่อไส้ต่าง ๆ แล้วมัดเป็นรูปสามเหลี่ยมในใบไผ่ เสร็จแล้วนำไปนึ่งหรือต้ม โดยเครื่องที่เตรียมสำหรับผสมในข้าวเหนียวทำบ๊ะจ่าง มีทั้ง หัวผักกาดเค็ม ถั่วเขียวซีก เม็ดบัว แป๊ะก๊วย ถั่วลิสง กระเทียม พริกไทย เกลือ ซีอิ๊วขาว น้ำมันหมู ส่วนครื่องอื่น ๆ ได้แก่ กุ้งแห้ง เห็ดหอม กุนเชียง หมูสามชั้นหมัก เผือกกวน ไข่เค็ม ใช้เฉพาะไข่แดงดิบ 

 ซึ่งตำรับการปรุงบ๊ะจ่างนั้นหลากหลายทั้งบ๊ะจ่างเค็ม บ๊ะจ่างหวาน โดยคนจีนในประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นจีนแต้จิ๋ว จึงนิยมหวานกับเค็มอยู่ในห่อเดียวกัน มีเผือกกวนเป็นเอกลักษณ์พิเศษ เรียกว่า ซังเพงจ่าง

‘บะจ่างสูตรกวางตุ้ง’ จาก ‘กอกใจ’  ทรงสี่เหลี่ยมไม่เหมือนใคร

สำหรับ บ๊ะจ่าง ที่คนไทยคุ้นเคยจะเป็นห่อสามเหลี่ยมและเป็นข้าวผัด  แต่เทศกาลบ๊ะจ่างปีนี้ Ticy City ขอนำเสนอ ‘บ๊ะจ่างสูตรกวางตุ้ง’ จากร้านกอกใจ ภัตตาคารจีนกวางตุ้งในตำนาน ต้นตำรับขนมไหว้พระจันทร์ไส้ทุเรียน โดย

จุดเด่นบ๊ะจ่าง คือ เครื่องล้น ข้าวเหนียวนึ่งจนนิ่มเป็นเนื้อเดียวกัน ชิ้นใหญ่ ห่อเป็นสี่เหลี่ยม ไม่มีสารกันเสียและผงชูรส ปรุงรสเข้มข้น ซึ่งที่ร้านจะทำปีละครั้งเท่านั้น มีให้เลือก 4 แบบ

– สูตรกวางตุ้งต้นตำรับไข่เดี่ยว 

– สูตรควินัวธัญพืช มังสวิรัติ 

– ไส้หวาน ถั่วแดง /ลูกบัว 

– ไส้หวาน เผือกแปะก๊วย

บ๊ะจ่างสูตรกวางตุ้งของกอกใจลูกโตมาก น้ำหนักประมาณลูกละครึ่งกิโล ข้างในอัดแน่นด้วยเครื่องถึง 11 อย่าง คือ น่องไก่  หมูสามชั้นชิ้นใหญ่ ไข่เค็มแดง 1 ลูก เห็ดหอม กุ้งแห้ง เม็ดบัว กุนเชียง ถั่วเขียว เกาลัด แปะก้วย และข้าวเหนียวเขี้ยวงูเกรดดี

ซึ่งกรรมวิธีในการทำบ๊ะจ่างกวางตุ้งของร้านกอกใจ ทั้งพิถีพิถันและใช้เวลามาก  อย่างข้าวเหนียวต้องมาแช่น้ำนานถึง 6 ชั่วโมง เพื่อให้ข้าวนุ่ม  ส่วนถั่วทองแช่น้ำ 4 ชั่วโมง เห็ดหอมล้างสะอาดแช่น้ำจนนิ่มแล้วเอามาปรุงรส ส่วนน่องไก่และหมูสามชั้นต้องนำมาหมักผงพะโล้เพื่อให้มีความหอมละมุน กุนเชียงต้องหั่นและทอดก่อนนำมาห่อ กุ้งแห้งล้างสะอาดนำมาทอดน้ำมันให้หอม เม็ดบัว แปะก้วย เกาลัด นำมาล้างแล้วต้มให้สุก

เมื่อเตรียมเครื่องทุกอย่างครบแล้ว จึงนำมาห่อด้วยใบไผ่ขนาดใหญ่ทีล้างสะอาดและต้มให้นิ่มมาแล้ว  การห่อต้องห่อเป็นทรงสี่เหลี่ยมอย่างมิดชิดและปิดท้ายด้วยใบตองก่อนจะมัดเป็นปมรอบ ๆ เพื่อกันน้ำซึมเข้าไปในขณะต้ม  และต้องใช้ไฟอ่อน ๆ ต้มนานถึง 6 ชั่วโมง เพื่อให้ข้าวเหนียวและเครื่องด้านในสุกและนุ่มละมุน ความร้อนจะช่วยผสมผสานรสชาติของเครื่องทั้งหมดให้ซึมซาบอยู่ภายใน  เมื่อแกะห่อออกมา สัมผัสแรกจากการมองเห็นคือเครื่องแน่นมาก สัมผัสที่สองคือกลิ่นหอมของเครื่องปรุง  และสัมผัสที่สามเมื่อลิ้มรสรับรู้ได้ถึงข้าวเหนียวที่นุ่มละลายในปาก รสหวานหอม 

ทั้งนี้ทางร้าน กอกใจ มีบริการDeliverด้วยห้องเย็น สอบถามเพิ่มเติม Line: @gokjai หรือ โทร: 02-4377926,  02-4376472

ภาพ : ปาณี ชีวาภาคย์

ภาพ ชวีหยวน จาก https://th.wikipedia.org

#TicyCity #ตีซี้ชิตี้ #เมือง #City #Food #กอกใจ #ขนมอร่อยบอกต่อ #อร่อย  #อร่อยบอกต่อ  #บ๊ะจ่าง #บ๊ะจ่างกวางตุ้ง  #เทศกาลบ๊ะจ่าง