City Pop เพลงของ “เมืองใหญ่” ที่คนชนบทฟังไปพร้อมกัน

เรื่อง: จักรกฤษณ์ สิริริน

โดนป้ายยาแผ่นเสียงอัลบั้ม City Pop ของญี่ปุ่นมา 2 ชุด ฟังๆ ดูน่าสนใจ จึงค้นข้อมูลเกี่ยวกับ City Pop เพิ่มเติม พบเนื้อหาน่าสนใจนำมาเล่าสู่แฟนๆ TicyCity ฟังสักตอนครับ แนวเพลงที่เรียกว่า City Pop แน่นอนว่า ต้นกำเนิดอยู่ที่ญี่ปุ่น โดย City Pop ปรากฏตัวและได้รับความนิยมช่วงทศวรรษ 1970-1980 ซึ่งเป็นห้วงเวลาที่ญี่ปุ่นกำลังฟื้นฟูตัวเองจากสถานะผู้พ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2

วิธีการฟื้นฟูที่เร็วที่สุดคือการนำเข้าเทคโนโลยีและวัฒนธรรม มาผสมผสาน และต่อยอดเป็น Hard Power และSoft Power ของตัวเอง โดยสร้างเป็น Hard Power และ Soft Power ยุคใหม่แบบ Made in Japan โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในยุคทศวรรษ 1970 ที่ไม่เพียงเป็นช่วงเวลาแห่งการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างก้าวกระโดด ซึ่งญี่ปุ่นเป็นผู้นำโลกในด้านหุ่นยนต์ประกอบชิ้นส่วนสินค้า โดยญี่ปุ่นสามารถครองตลาดหุ่นยนต์อุตสาหกรรมได้มากถึง 70% ของหุ่นยนต์ทั่วโลก ขณะที่ยุโรปมีส่วนแบ่งเพียง15% และสหรัฐอเมริกา 12% เท่านั้น แต่เป็นยุคที่ญี่ปุ่นเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกมากกว่ายุคสมัยใด แม้จะเทียบกับยุคเมจิที่เปิดรับอารยธรรมตะวันตกมากที่สุดในอดีตก็ตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อุตสาหกรรมเพลงของญี่ปุ่น ที่โอบรับและผสมผสานดนตรีตะวันตกผ่านเนื้อร้องภาษาญี่ปุ่นแทบทุกแนว ไม่ว่าจะเป็น Rock Funk Disco Jazz Blues โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Pop ตะวันตกจ๋า มาผนวกเครื่องสังเคราะห์เสียง หรือ Synthesizer กำเนิดเป็นดนตรีแนว City Pop ขึ้น

นอกจากนำ Synthesizer เป็นหลักในการสร้างสรรค์ City Pop ยังมีการผสมผสานเนื้อร้องภาษาญี่ปุ่นกับเนื้อเพลงภาษาอังกฤษเข้าด้วยกัน ที่มาพร้อมกับดนตรีแนวใสๆ นำเสนอเนื้อหาด้านบวก  ออกหวานๆ ทำให้ผ่อนคลาย และมีกลิ่นอายชีวิตเมืองที่แสนสับสนวุ่นวาย

ขณะเดียวกัน ในบางด้าน City Pop กลับฟังแล้วรู้สึกดิ่งนิ่งสงบคล้ายเมืองที่หลับใหลยามค่ำคืน  ผลงานเด่นๆ ของยุค City Pop แน่นอนว่าต้องพูดถึง Plastic Love บทเพลงที่เป็นผู้ปลุกกระแสให้ City Pop กลับฟื้นคืนชีพขึ้นมาในยุคนี้

Plastic Love เป็นเพลงที่เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1985 หรือกว่า 30 ปีมาแล้ว แต่เมื่อไม่นานนี้ Plastic Love กลับมาฮิตอีกครั้ง และช่วยปลุกกระแส City Pop ให้เป็นที่รู้จัก

แม้ว่าจะมีข้อถกเถียงเกี่ยวกับ Algorithm ของ YouTube ที่เถียงกันว่าทำงานผิดพลาด หรือเกิดจาก Organic จากคนฟังพร้อมกันจำนวนมาก Plastic Love จึงกลายเป็น “Clip แนะนำ” สู่ผู้ใช้งาน YouTube ทั่วโลก เกิดเป็นกระแสฮิตแบบไฟลามทุ่ง แต่ไม่ว่าจะมีเหตุผลอะไรก็สุดแท้แต่ Plastic Love ก็ได้พิสูจน์แล้วว่า City Pop เป็น “ของจริง” จากวงการดนตรีญี่ปุ่น แน่นอนว่า ตอนที่ City Pop เกิดขึ้นในยุค 80 โลกยังไม่มี internet การฟัง City Pop ต้องฟังจากวิทยุ แผ่นเสียง และเทป ก่อนที่ City Pop จะหายไปในยุค CD ดังนั้น ชื่อ City Pop จึงเหมือนกับ “ชื่อ” ของมัน คือฟังกันเฉพาะใน “เมือง” แต่ในปัจจุบัน เราสามารถหาฟัง City Pop ได้ใน YouTube หรือระบบฟังเพลงแบบ Streaming ความหมายก็คือ เส้นแบ่งพรมแดนระหว่าง “เมือง” กับ “ต่างจังหวัด” ได้มลายหายไปพร้อมกับหลายสิ่งหลายอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “นโยบายการพัฒนาเมือง” ที่กระจายไปทั่วทุกหัวระแหง ผ่านพาหนะที่เรียกว่า “ความเจริญ” และ “ทุนนิยม”

ข้อมูลจากการวิจัยหลายแหล่งชี้ตรงกัน ว่าในปี ค.ศ. 2014 บ้านเรามีสัดส่วนพื้นที่เมืองกับพื้นที่ชนบทที่เกือบจะเท่ากัน นั่นคือพื้นที่เมือง 49% และพื้นที่ชนบท 51% ซึ่งลดลงมาอย่างมากจากปี ค.ศ. 1950 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีการคาดการณ์กันว่าในปี ค.ศ. 2050 ไทยเราจะมีพื้นที่ชนบทเหลือเพียง 28% และมีพื้นที่เมืองมากถึง 72% พูดอีกแบบก็คือ ต่อจากนี้ไป ประเทศไทยมิได้มีแค่กรุงเทพมหานคร ที่เป็นเมืองพัฒนาแบบเชิงเดี่ยวอีกต่อไป แต่จังหวัดใหญ่ๆ จะมีความเจริญเพิ่มมากขึ้น

จากตัวอย่าง เรื่อง “ความเจริญ” กับ “ทุนนิยม” ที่กระจายตัว จะเห็นได้ว่า ไม่เพียงเพลง City Pop ที่สามารถเปิดฟังที่ไหนก็ได้ ไม่ว่าจะในเมือง หรือชนบท 7Eleven ก็เปิดร้านในต่างจังหวัด และในเมืองใหญ่ปูพรมทั่วประเทศ สะท้อนให้เห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เทคโนโลยี internet ได้นำพาหลายสิ่งหลายอย่าง จากเมืองเข้าสู่ชนบท ไม่ต่างจาก City Pop เพลงที่เราพูดถึงเลย เพราะ City Pop ไม่เคยตกสมัย มันเข้าถึง และทำหน้าที่ของมันได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะในเมือง หรือต่างจังหวัดนั่นเองครับ